рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा : рдПрдХ рдЕंрддрд░ंрдЧ рдкрд░िрдЪрдп

Dr. Mulla Adam Ali
0

Hindi poet, Padma Bhusan Dr. Ramkumar Verma Literary Works in Hindi, Hindi Biography, Jeevan Parichay in Hindi.

Biography of Dr. Ramkumar Verma

Biography of Ramkumar Verma

рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХा рдЬीрд╡рди рдФрд░ рд▓ेрдЦрди: рдкрдж्рдо рднूрд╖рдг рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рд╣िрди्рджी рдПрдХांрдХी рдХा рдЬрдирдХ рдоाрдиे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╣िрди्рджी рдХे рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░, рд╡्рдпंрдЧ्рдпрдХाрд░ рдФрд░ рд╣ाрд╕्рдп рдХрд╡ि рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдПрд╡ं рдХृрддिрдд्рд╡।

Ramkumar Verma Ka Jivan Parichay

рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा : рдПрдХ рдЕंрддрд░ंрдЧ рдкрд░िрдЪрдп

рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд् рдоें рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХрд╡ि рддрдеा рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЦ्рдпाрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рдорд╣ाрди рд╡िрднूрддि рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рддрдд्рд╡рддः рд▓ोрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рднाрд╡рдиा рд╕े рдЙрдкेрдд рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдпुрдЧ рдоें рд╡рд░्рдоा рдЬी рдиे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкрджाрд░्рдкрдг рдХिрдпा, рдЙрд╕ рдпुрдЧ рдоें рднाрд░рдд рд╕ुрдзाрд░рд╡ाрджी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХा рдмोрд▓рдмाрд▓ा рдеा, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЖрдкрд╕ी рднेрдж-рднाрд╡, рдЕрд╕्рдкृрд╢्рдпрддा, рд╕्рд╡ाрд░्рде, рдкाрд░рд╕्рдкрд░िрдХ рдЗрд░्рд╖्рдпा рдж्рд╡ेрд╖, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░, рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕ंрдХीрд░्рдгрддाрдПँ, рдЕрд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрджि рдХुрд╡ृрдд्рддिрдпाँ рд╕рдоाрдЬ рдХो рдШेрд░े рд╣ुрдП рдеी। рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ, рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди, рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ, рдеिрдпोрд╕ोрдлिрдХрд▓ рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी рдЕрдкрдиा-рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдп рдмрдЦूрдмी рдиिрднा рд░рд╣े рдеे।

рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХो рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдХे рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди, рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╢िрдХ्рд╖ा-рджीрдХ्рд╖ा рдХी рдУрд░ рдз्рдпाрди рджेрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╡ंрд╢ рдоें рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рд╡рд╣ рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рджेрд╢-рднрдХ्рдд, рд▓ोрдХрд╕ेрд╡ी рдПрд╡ं рдоाрддृрднूрдоि рдХा рдЕрдирди्рдп рдЙрдкाрд╕рдХ рдеा। 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдоें рдиाрдиा рд╕ाрд╣ेрдм рдкेрд╢рд╡ा рдиे рдЕрдд्рдпंрдд рд╢ौрд░्рдп рдФрд░ рдЕрдж्рднुрдд рд╡ीрд░рддा рдХे рд╕ाрде рдИрд╕्рдЯ рдЗрдг्рдбिрдпा рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХिрдпा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдиाрдиा рд╕ाрд╣рдм рдХा рдЕрдиुрдЧрдорди рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓े рдЙрдирдХे рдПрдХ рд╕рд╣ाрдпрдХ рдеे рдЬिрдирдХा рдиाрдо рд╡िрд╢्рд░ाрдо рд╕िंрд╣ рдеा рдЬो рдХि рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХे рдк्рд░рдкिрддाрдоाрд╣ рдеे। рджेрд╢рднрдХ्рддि рдПрд╡ं рдоाрддृрднूрдоि рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХी рдпрд╣ी рднाрд╡рдиाрдПँ рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░рдгाрд╕्рд╡рд░ूрдк рдмрдиी। рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХे рдкिрддाрдоाрд╣ рд╢ोрднाрд░ाрдо рд░ाрдорднрдХ्рдд рдеे рдФрд░ рднрдХ्рддि рд╕े рднрд░े рдХрд╡िрддाрдУं рдХा рд▓ेрдЦрди рднी рдХिрдпा рдХрд░рддे рдеे। рдмрдб़े рднाрдИ рд╢्рд░ी рд░рдШुрд╡ीрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рд╡рд░्рдоा рдм्рд░рдЬрднाрд╖ा рдХे рд▓рдм्рдзрдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдеे। рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХी рдоाрддा рд╢्рд░ीрдорддी рд░ाрдЬрд░ाрдиी рджेрд╡ी рднी "рд╡िрдпोрдЧिрдиी" рдЙрдкрдиाрдо рд╕े рдХाрд╡्рдп рд╕ृрдЬрди рдХिрдпा рдХрд░рддी рдеी, рдФрд░ рдкिрддा рд╢्рд░ी рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдк्рд░рд╕ाрдж рд╡рд░्рдоा рдбिрдк्рдЯी рдХрд▓ेрдХ्рдЯрд░ рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рдЗрдирдХा рдЭुрдХाрд╡ рдХाрд╡्рдп рдХी рдУрд░ рдеा। рдХाрд╡्рдп- рд╕ृрдЬрди рдХिрдпा рдХрд░рддे рдеे। рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЗрдирдХी рд░ाрдордЯेрдХ рдПрд╡ं рдиाрдЧрдкुрд░ рдоें рдорд░ाрдаी рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ुрдИ। рдШрд░ рдкрд░ рд╣ी рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиी рдоाрддा рдЬी рд╕े рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा। рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдЬी рд╕рди् 1919 рдоें рдЬрдмрд▓рдкुрд░ рдХे рдХ्рд░िрд╢्рдЪрдпрди рдоिрд╢рди рд╕्рдХूрд▓ рдоें рджाрдЦिрд▓ा рд▓िрдпा рдкрд░рди्рддु рд╕рди् 1921 рдоें рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЕрд╕рд╣рдпोрдЧ рдЖंрджोрд▓рди рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрдирдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдХाрд░्рдп рдоें рд░ुрдХाрд╡рдЯ рдкрдб़ी। рдШрд░рд╡ाрд▓ों рдХे рд▓ाрдЦ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рднी рд╡े рд╕्рдХूрд▓ рдирд╣ीं рдЧрдпे। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рд╕िрд░्рдл рдЧाँрд╡-рдЧाँрд╡ рдШूрдорддे, рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдХाрд░्рдпрдХрд░्рдд्рддा рдмрдиाрддे, рдЦाрджी рдХा рдк्рд░рдЪाрд░, рд╣рд░िрдЬрди рдЙрдж्рдзाрд░ рдоाрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рдШूрдордиे рд▓рдЧे। рдЗрди्рд╣ीं рджिрдиों рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХрд╡िрддा рд▓ेрдЦрди рдХा рд╢्рд░ीрдЧрдгेрд╢ рдХिрдпा। рджेрд╢рднрдХ्рддि рдЗрдирдХे рдХрд╡िрддा рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╕्рд╡рд░ рдеा। 17 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХो рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХाрд╡्рдп рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें 51 рд░ुрдкрдпे рдХा рдЦрди्рдиा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा। рдоाँ рдХे рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдкрд░ рдкुрдиः рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рдиे рд▓рдЧे рд╕рди् 1923 рдоें рдЗंрдЯ्рд░ेрди्рд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдердо рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЙрдд्рддीрд░्рдг рд╣ुрдП। рд╕рди् 1925 рдоें рдЬрдмрд▓рдкुрд░ рдХे рд░ाрдмрд░्рдЯрд╕рди рдХॉрд▓ेрдЬ рд╕े рдЗрдг्рдЯрд░ рдкाрд╕ рдХिрдпा рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд▓िрдП рд╡े рдк्рд░рдпाрдЧ рдЪрд▓े рдЖрдпे । рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рд╕рди् 1927 рдоें рдмी.рдП. рддрдеा 1929 рдоें рдПрдо.рдП. рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдкाрд╕ рд╣ुрдП। рдЕрдз्рдпрдпрди, рдЦेрд▓рдХूрдж, рд╢िрд╖्рдЯрддा рдПрд╡ं рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХी рд╕рд░рд▓рддा рдХे рдХाрд░рдг рдЬिрд╕ рд╣ॉрд╕्рдЯेрд▓ рдоें рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рд░рд╣рддे рдеे, рдЙрди्рд╣ें рд╣ॉрд╕्рдЯрд▓ рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ "рд╣ॉрд▓ैंрдб рдоेрдбрд▓" рднी рдоिрд▓ा। рдЗрди рд╕рднी рдЪीрдЬों рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╣ी рдкрджाрдзिрдХाрд░ीрдЧрдг рдиे рд╡рд░्рдоा рдХो рд╡िрд╢्рд╡ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╣िрди्рджी рд╡िрднाрдЧ рдХे рдк्рд░рд╡рдХ्рддा, рдкрдж рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा। рдЙрдирдХी рдпोрдЧ्рдпрддा рдФрд░ рдЙрдирдХे рд▓рдЧрди рдХे рдХाрд░рдг рд╕рди् 1937 рдоें рд╡рд░िрд╖्рда рдк्рд░рд╡рдХ्рддा, 1948 рдИ. рдоें рд░ीрдбрд░, 1959 рдоें рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдмрдирдХрд░ рдоाрд╕्рдХो (рд░ूрд╕) рдЧрдпे। рд░ूрд╕ рдФрд░ рднाрд░рдд рдХे рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕ंрдмंрдзों рдХो рд╕ुрджृрдв़ рдмрдиाрдиे рдХे рдЙрдкрд▓рдХ्рд╖्рдп рдоें рд╕рди् 1963 рдоें рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдХो "рдкрдж्рдорднूрд╖рдг" рдЙрдкाрдзि рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा। рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдХा рд╕рдлрд░ рдЕрдм рдФрд░ рддेрдЬी рд╕े рдЖрдЧे рдмрдв़рдиे рд▓рдЧा। рд╕рди् 1967 рдоें рдпे рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдХे рдкैрд░ेрдбीрдиिрдпा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╣िрди्рджी рд╡िрднाрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдмрдиे।

рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдмрдб़े рднाрд╡ुрдХ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХे рд░рд╣े рд╣ैं। рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдХрдИ рдХрд╡िрддाрдПँ рд▓िрдЦे рдФрд░ рдЙрди рдкрд░ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рднी рдкाрддे рд░рд╣े, рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рд╡े рдХрд╡िрддा рдЬрдЧрдд् рдоें рд╕ुрд░्рдЦिрдпों рдоें рдеे। рдЕрдз्рдпाрдкрди рдХाрд▓ рдоें рдЗрди्рд╣ोंрдиे "рдХрдмीрд░ рдХा рд░рд╣рд╕्рдпрд╡ाрдж", "рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЕрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЗрддिрд╣ाрд╕", рдЖрджि рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕рдоाрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдХृрддिрдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी। 'рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЗрддिрд╣ाрд╕' рдкрд░ рдиाрдЧрдкुрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдиे рдкीрдПрдЪ.рдбी. рдХी рдЙрдкाрдзि рдк्рд░рджाрди рдХी। рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рд╢ाрд╕рди рдХा "рдХाрд▓िрджाрд╕ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░" рднी рдЗрдирдХो рдоिрд▓ рдЪुрдХा рд╣ै। рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдиे рд╕рди् 1968 рдИ. рдоें "рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡ाрдЪрд╕्рдкрддि" рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рдЗрди्рд╣ें рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдиंрджрджुрд▓ाрд░े рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдиे рдХрд╣ा рдХि- "рдбॉ. рд╡ाрд░्рдо рдЙрди рдеोрдб़े рд╕े рд╣िрди्рджी рд▓ेрдЦрдХों, рдХрд╡िрдпों рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдоें рд╕े рд╣ैं рдЬो рдиिрд░рди्рддрд░ рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиी рдк्рд░ौрдв़ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХिрдпा рд╣ै।" (рд░рдЬрддрд░рд╢्рдоि-рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдкृ.рд╕ं.рез)

рд╕ंрдпрдоी рдПрд╡ं рдЖрд╕्рдеाрд╡ाрди рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдоूрд▓рддः рдХрд╡ि рдеे। рдЗрдирдХे рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╢्рд░ी рдХैрд▓ाрд╢ 'рдХрд▓्рдкिрдд' рдиे рдаीрдХ рд╣ी рдХрд╣ा рд╣ै-"рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╕े рд╡े рдЗрддрдиे рдоृрджुрд▓ рд╣ैं рдФрд░ рд╕рд░рд▓ рд╣ैं рдХि рдЕрдирдЬाрди рд╕े рдЕрдирдЬाрди рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдк्рд░рддि рднी рдЕрдкрдиी рдХृрдкा рдХो рдЗрд╕ рд╕्рддрд░ рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪा рджेрдиे рдХो рддैрдпाрд░ рд░рд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЖрдЧрди्рддुрдХ рд╡िрд╕्рдордп рдоें рдкрдб़ рдЬाрддा рд╣ै। рд╡े рдХिрд╕ी рдХी рдк्рд░рддिрднा рдЖँрдХрдиे рдоें рдмрдб़े рдЪрддुрд░ рд╣ैं рдХिрди्рддु рдЙрдкрд╣ाрд╕ рдЬाрд╣िрд▓ рд╕े рдЬाрд╣िрд▓ рдЖрджрдоी рдХा рднी рдирд╣ीं рдХрд░рддे।" (рдЕрдиुрд╢ीрд▓рдиः рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдкृ.рд╕ं. 28) рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдЬी рд╕ंрдЧीрдд рдХे рдк्рд░ेрдоी рднी рдеे। рд╡े рдЕрдкрдиे рдЧीрддों рдХो рд╕्рд╡рд░рдмрдж्рдз рдЧुрдирдЧुрдиाрддे рдеे।

рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рд╕े рдЬुрдб़ी рдЕрддि рд╕ूрдХ्рд╖्рдоाрддिрд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдЬीрд╡рди्рдд рдЕрдиुрднрд╡ рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддा рд╣ै। рдПрдХ рд╣ी рдЪीрдЬ рдкрд░ рд╣рдЬाрд░ рддрд░рд╣ рдХी рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ рдпा рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдПँ рджृрд╖्рдЯिрдЧोрдЪрд░ рд╣ोрдиा рд╕्рд╡рднाрд╡िрдХ рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╡рд╣ी рд╕рдЪ्рдЪा рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рдЕрдиुрднूрддि рдХो рдкाрдардХों рддрдХ рдЙрдирдХे рд╕рдордЭ рд╕рдХрдиे рдХे рдЕंрджाрдЬ़ рдоें рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ें। рдЗрд╕ рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╕्рд╡рдпं рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि "рдоेрд░ी рдХрд▓्рдкрдиा рдоें рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдоंрдЪ рдкрд░ рдЦрдбा рд╣ै। рд╡िрдиोрдж рдоें рдпрд╣ рдоुрдЯ्рдаी рдмाँрдзрдХрд░ рдкूрдЫрддा рд╣ै-рдХ्рдпा рд╣ै рдЗрд╕рдоें? рдХोрдИ рдХрд╣рддा рд╣ै рдкैрд╕ा। рдХोрдИ рдХрд╣рддा рд╣ै, рдЦाрд▓ी। рдЖрдк рдХрд╣ рджीрдЬिрдП-рджो рдЖँрд╕ू, рдПрдХ рд╣ँрд╕ी рдФрд░ рдЖрдзा рдЪुрдо्рдмрди । рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рд▓рдЬ्рдЬिрдд рд╣ोрдХрд░ рдХрд╣ेрдЧा рдаीрдХ рд╣ै।" (рд╡िрдЪाрд░ рджрд░्рд╢рди-рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдкृ.рд╕ं. 141) рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдоाрд░्рдХ्рд╕рд╡ाрджी рдХрд╡िрдпों рдХी рддрд░рд╣ рд╡िрдз्рд╡ंрд╕ рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддे, рд╡े рдирдпे рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХрддा, рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрджी рдХा рдЧुрдгрдЧाрди рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╕рдлрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдЖрджрд░्рд╢рд╡ाрдж рдФрд░ рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрдж рдХे рдмीрдЪ рдХा рдоाрд░्рдЧ-рдЖрджрд░्рд╢ोрди्рдоुрдЦ рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрдж рд╣ी рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ंрдлрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдмрди рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ी рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рдЕрдиुрдпाрдпी рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рднी рд░рд╣े рд╣ैं। рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрдж рдХे рд╡िрд░ोрдзी рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рд╕рдоाрдЬ рдХा рдЙрдд्рдХрд░्рд╖ рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рди рдХि рдЙрди्рд╣ें рдХрд▓्рдкрдиा рдХी рджुрдиिрдпा рдоें рдЙрдбाрди рднрд░ाрддे рд░рд╣рдиा। рдЙрдирдХे рдПрдХांрдХी рдиाрдЯрдХों-'рдорд░्рдпाрджा рдХी рд╡ेрджी рдкрд░', 'рдЪाрд░ूрдоिрдд्рд░ा', 'рджीрдкрджाрди', 'рдз्рд░ुрд╡рддाрд░िрдХा', 'рдХрд▓ंрдХ-рд░ेрдЦा', 'рд╢िрд╡ाрдЬी', 'рд░ाрдд рдХा рд░рд╣рд╕्рдп', 'рдЪрдо्рдкрдХ', 'рд░ेрд╢рдоी рдЯाрдИ', 'рднाрд░рдд рдХा рднाрдЧ्рдп', 'рд░ाрдЬाрд░ाрдиी рд╕ीрддा' рдЖрджि рдоें рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХी рдЙрдХ्рдд рднाрд╡рдиा рдк्рд░рд╕्рдлुрдЯिрдд рд╣ोрддी рд╣ै।

рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдЫाрдпाрд╡ाрджी рдХрд╡ि рдХे рд░ूрдк рдоें рд░рд╣рд╕्рдпрд╡ाрджी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХो рд╣ी рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдк рд╕े рдЕрдкрдиाрдХрд░ рдЪрд▓े рд╣ैं। рдЙрдирдХे рд╕्рдлुрдЯ рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдФрд░ рдк्рд░рдмंрдз рдХाрд╡्рдп рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХे рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдк्рд░рдоाрдг рд╣ै। рдЙрдирдХे рдХाрд╡्рдп рдоें рдЫाрдпाрд╡ाрджी рдХाрд╡्рдпрдзाрд░ा рд╕े рд╕рдорди्рд╡िрдд рд╕рднी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдиिрд╣िрдд рд╣ैं। рдЗрд╕ीрд╕े рдЫाрдпाрд╡ाрджी рдХाрд╡्рдпрдзाрд░ा рдХो рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдд рдХрд░рдиे рдоें рдЙрдирдХा рдХрд╡ि-рдЪрддुрд╖्рдЯрдп рдХे рд╕рдоाрди рд╣ी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рдеाрди рд╣ै। рдЫाрдпाрд╡ाрдж рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдХा рджेрди рдЕрдоूрд▓्рдп рд╣ै, рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рд╣ै। рдХрд╡ि рд╕ुрдоिрдд्рд░ाрдирди्рджрди рдкंрдд рдХा рдЗрд╕ рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХрдерди рд╣ै рдХि- "рдЬрд╣ाँ рднрдЧрд╡рддी рдмाрдмू рдоें рдЫाрдпाрд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдЪेрддा рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрджी рд░ूрдк рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ुрдЖ, рд╡рд╣ाँ рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдиे рдЕрдкрдиी рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдкुрд╖्рдХрд▓ рдХृрддिрдд्рдд्рд╡ рд╕े рдЬिрд╕рдХी рдУрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдХों рдХा рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рдЧрдпा-рдЫाрдпाрд╡ाрдж рдХो рд╕рдо्рдкрди्рди рдмрдиाрдиे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै।" (рдЫाрдпाрд╡ाрдж рдкुрд░्рдирдоूрд▓्рдпांрдХрди-рдкंрдд, рдкृ.рд╕ं. 21-22) 'рд░ूрдкрд░ाрд╢ि' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд 'рдлूрд▓ों рдоें рдХिрд╕рдХी рдоुрд╕्рдХाрди' рдХрд╡िрддा рдоें рдЕрдирди्рдд рд╢рдХ्рддि рдХो рдЬाрдирдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं।-

"рдирд╢्рд╡рд░ рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдХैрд╕े рдЧाрдКँ, рдЖрдЬ рдЕрдирд╢्рд╡рд░ рдЧीрдд" ?

--------------------------

рдХ्рдпा рд╣ै рдЕрди्рддिрдо рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд░ाрд╢ा рдХे рдкрде рдХा рдЕрдЬ्рдЮाрдд ।

рджिрди рдХो рдХ्рдпों рд▓рдкेрдЯ рд▓ेрддी рд╣ै рд╢्рдпाрдорд╡рд╕्рдд्рд░ рдоें рд░ाрдд ? (рдЧрдЬрд░े рддाрд░ों рд╡ाрд▓े-рдкृ.рд╕ं. 53)

рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдХे рдЧीрддों рдоें рдк्рд░ेрдо рдХी рдкीрдб़ा рджिрдЦाрдИ рдкрдб़рддी рд╣ै рдХिрди्рддु рдорд╣ाрджेрд╡ी рд╡рд░्рдоा рд╕े рдХрдо । рд╡рд░्рдоा рдЬी рдХी рдкंрдХ्рддि-

"рдоेрд░े рд╡िрдпोрдЧ рдХे рдирдн рдоें, рдХिрддрдиा рджुрдЦ рдХा рдХाрд▓ाрдкрди ।

рдХ्рдпा рд╡िрд╣्рд╡рд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╣ी рдоें рд╣ोंрдЧे рдк्рд░िрдпрддрдо рдХे рджрд░्рд╢рди ।"

рдбॉ. рд╡рд░्рдоा рдЕрдкрдиे рдЧीрддों рдоें рдХрд╡िрддा рдоें, рдиाрдЯрдХ рдоें рдирд╢्рд╡рд░рддा рдХी рдмाрдд рдХी рд╣ै рдХिрди्рддु рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп, рдЬीрд╡рди рд╕े рдкрд▓ाрдпрди рдХा рд╕ंрджेрд╢ рдирд╣ीं рджेрддे। 'рдПрдХрд▓рд╡्рдп' рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдоें рдПрдХрд▓рд╡्рдп рдХो рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдмрдиाрдпा рд╣ै рдЬो рдХि рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै। рд╕рдоाрдЬ рдоें рдмрд░ाрдмрд░ рдХा рд╕्рдеाрди рдЪाрд╣рддा рд╣ै।

рдмрд╣ुрдоुрдЦी рдк्рд░рддिрднा рдХे рдзрдиी рдбॉ. рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╡рд░्рдоा рдПрдХ рд╕рд╢рдХ्рдд рдХрд╡ि, рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд् рдоें рдЬुрдЧрдиू рдХी рддрд░рд╣ рд╕рджा рдЯिрдордЯीрдоाрддे рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рд░рд╣ेंрдЧे рднी।

- рдЬे. рдиाрдЧрд░ाрдЬ "рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕"

рдпे рднी рдкрдв़ें; рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдиिрд░्рдорд▓ рд╡рд░्рдоा : Biography of Nirmal Verma in Hindi

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top